3 Ocak 2015 Cumartesi

9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi SAYFA 94

1.  ETKİNLİK
a. Metinden alınan aşağıdaki cümlelerde koyu yazılan kelime gruplarını inceleyiniz.

Delikanlı, adamın gözlerinin içinde titreyen çocuk yüzünün durgunlaştığını, ezilip büzüldüğünü görünce “Peki, hemşerim.” dedi.
Evlerin pencerelerindeki perdeler pembe ve sıcak bir aydınlıkla sokağa meydan okuyordu.
• "ezilip büzüldüğünü" kelimeleri “deyim grubu ve fiilimsi grubudur”; "meydan okuyordu" kelimeleri ise deyim grubu ve birleşik fiil grubudur.

Aşağıdaki soruları, yukarıdaki cümlelerde koyu yazılan kelime gruplarından hareketle cevaplayınız.
I. Deyimlerin çoğunluğunda kelimeler gerçek anlamından çıkarak mecaz anlam kazanır. Bazı deyimlerde ise kelimeler gerçek anlamlarından çıkmaz. Yukarıdaki cümlelerde bulunan koyu yazılmış kelime grupları gerçek anlamıyla mı yoksa mecaz anlamıyla mı kullanılmıştır? Açıklayınız.
Koyu yazılan deyimler gerçek anlamlarından koparak mecaz anlam kazanmışlardır.

II. Bu kelime gruplarının kalıplaşmış söz olarak kullanılıp kullanılmadıklarını söyleyiniz.
Bu kelime grupları kalıplaşmış birer söz olarak kullanılır.

III. Bu kelime gruplarında kelimelerin yerleri değiştirilebilir mi? Kelimelerden birinin atılıp atılamayacağını belirtiniz.
Deyimlerde kelimelerin yeri değiştirilemez; bir kelime atılarak yerine eş anlamlısı bile olsa başka bir kelime getirilemez.
IV. Bu kelime gruplarına “Kısa, özlü ve etkili anlatımlardır.” denilebilir mi? Söyleyiniz.
Deyimler kısa özlü ve etkili bir anlatım özelliğine sahiptir.
V. Cümle şeklinde olan deyimler de bulunmaktadır. Örnek cümlelerdeki koyu yazılı kelimelerin cümle şeklinde mi, kelime grubu şeklinde mi olduğunu belirtiniz.
Cümle biçiminde olan deyimlerde vardır. Kitapta koyu renkle verilen deyimler kelime grubu biçimdedir.
VI. Yukarıdaki cümlelerde bulunan deyimlerin, cümlelerin hangi ögesini oluşturduklarını söyleyiniz.
"Ezilip büzüldüğünü" deyimi zarf tümleci içinde yer almaktadır. "Meydan okuyordu" deyimi yüklem görevindedir.
VII. Yukarıdaki birinci cümlede bulunan deyimin anlatılan kişinin özelliğini, psikolojisini veya özel durumunu yansıtıp yansıtmadığını açıklayınız.
"Ezilip büzüldüğünü" deyimi anlatılan kişinin psikolojik özelliğini yansıtıyor.
 VIII. İkinci cümledeki deyimin perdelerle ilgili hangi durumu yansıttığını söyleyiniz.
."Meydan okuyordu" deyimi perdelerin insana sıcaklık ve aydınlık hissini verdiğini anlatmak için kullanılmıştır.

• Okuduğunuz metnin ilk dört paragrafında bulunan deyimlerin altını çiziniz.
• İlk dört paragraftaki deyimler
Bir tutam, tersine gitmek, kazık gibi bakmak, alay etmek


• Yaptığınız inceleme sonuçlarından yararlanarak deyimlerin özelliklerini aşağıya sıralayınız.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder