9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi SAYFA 102-106
DEĞERLENDİRME
1. “Denilebilir ki buraların en çalışkan, en becerikli, en yırtıcı adamıdır.
Ekmeğini taştan çıkarır.”
Bu söz aşağıdakilerden hangisiyle
sürdürülürse kendisinden söz edilen kişinin olumsuz bir yönü de
belirtilmiş olur?
A. Başkalarını
ekmeğinden etse bile. ***
B. Ekmek elden su
gölden demez.
C. Ekmek aslanın
ağzında olsa bile.
D. Ne yapar eder
bir ekmek kapısı bulur.
E. Ne kendi ekmeğiyle oynatır ne de
başkalarınınkiyle.
(ÖSS - 1983)
2. Aşağıdaki cümlelerde kullanılan hangi ikileme grubu diğerlerinden farklıdır?
A. Abur cubur yemekten hoşlanmam. ***
B. Eve yorgun argın geldi.
C. Sana artık para
mara yok!
D. Nişanlısı ufak
tefek biriymiş.
E. Ev ziyaretine çocuk mocuk götürmeyeceksin.
3. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.
BELİRTİSİZ İSİM tamlamaları ad yapar.
NİTELEME sıfatları, bir varlığı diğerlerinden ayıran
özellikleri belirtir.
Sıfat tamlamaları
bir SIFAT ve bir
İSİMDEN oluşurken isim tamlamaları ise iki
İSİMDEN
oluşur.
4. Aşağıdaki cümlelerde bulunan bağlaçların cümleye kattıkları anlamları doğru
seçenekle eşleştiriniz.
Aşağıdaki cümlelerde bulunan kelime
gruplarının altını çiziniz.
Rüzgâr bu geniş ve güzel bahçeden hiç
eksilmedi. (Bağlama grubu)
Orman bitince önümüze geniş bir vadi çıktı.
(Zarf-fiil grubu, sıfat grubu)
Aahh, kolumu kırdım galiba! (ünlem grubu)
Sakın bir söz söyleme... Yüzüme bakma sakın (Ünlem
grubu)
Sesini duyan olur, sana göz koyan olur.
(Sıfat-fiil grubu, sıfat-fiil grubu)
Merdivenden düşeyazdım.
(Birleşik fiil)
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme cümleye “zorlukla” anlamı katmıştır?
A. Gece gündüz demeden çalışıyordu.
B. Çamurlara bata çıka yürüdük.***
C. Yaptığı yanlışı er geç anlayacak.
D. Bu işte onun da az çok payı var.
E. Olan oldu artık üzülme.
(ÖSS - 1995)
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?
A. Filmdeki olaylar İsviçre sınırında
geçiyor.
B. Kitapları, türlerine göre ayırarak
kitaplığa yerleştirdim.
C. Gelecek yıl, yaz tatilini Antalya'da
geçireceğiz.
D. Sanatçı, ilk sergisini önümüzdeki hafta
İstanbul'da açacakmış.
E. Serüven romanlarının okuyucusu her yıl
biraz daha artıyor. ***
(ÖYS - 1991)
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad tamlaması ya da sıfat tamlaması yoktur?
A. Rumeli'ne varıp Edirne'de saraylar
kurmuşlar.***
B. Uçsuz bucaksız düzlüklerden geçip
gelmişler.
C. Başı karlı dağlar aşıp buraları yurt
edinmişler.
D. Pınar başlarına, ırmak boylarına
yerleşmişler.
E. Keçi kılından yapılmış çadırlarıyla
Anadolu'ya inmişler.
(ÖYS - 1997)
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yerinde kullanılmamış bir deyim vardır?
A. Kadın durmadan ağlıyor, bir yandan da;
“İçim yanıyor dostlar!" diye bağırıyordu.
B. Olay yerinde, herkes telaş içindeyken o
kılını bile kıpırdatmıyordu.
C. Odacı Halil Efendi, yeni müdür için: “Canı
tez birine benziyor.” dedi.
D. Ev sahibi, konuklarına bakıp: “Bu ne
şıklık böyle!" deyince Ayşe üstüne alındı.***
E. Görüşüne başvurduğum herkes, onun, sözünün
eri bir kişi olduğunu söylüyor.
(ÖSS - 1996)
4. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere
uygun kelimeleri yazınız.
Felsefe ve düşünce yazılarının hareket noktası KAVRAMLARDIR.
“Soruları görür görmez cesaretim kırıldı.”
cümlesinde altı çizili kelime MECAZ anlamıyla kullanılmıştır.
“Alnımdaki teri silebilir
misin?” cümlesindeki altı çizili kelime YAN anlamıyla kullanılmıştır.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük gerçek anlamının dışında
kullanılmıştır?
A. Ocağı yakalım mı?
B. Bu film beni sarmadı.***
C. Pantolonumun paçasını kısaltmış.
D. Yaptığın işi sakın küçümseme.
E. Kazağım kurumamış.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “durmak" sözcüğü “var olmak” anlamında kullanılmıştır?
A. Bunca sorun dururken gereksiz işlerle
uğraşıyorsunuz.***
B. Konuşurken sık sık duruyor, astlarına
bakıyordu.
C. Senin ayakta durduğunu uzun süre fark
etmedim.
D. Bu konu üzerinde neden bu kadar durduğunu
anlamadım.
E. Otobüs durunca eşyalarımızı alıp indik.
(ÖYS - 1992)
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikilemeyi oluşturan sözcükler tek
başlarına kullanılamaz?
A. Yalan yanlış bilgilerle doğru bir karar
veremezsin.
B. Karşıdan, güçlü kuvvetli görünüyordu.
C. Mırın kırın etme de olanları anlat.***
D. Aradan aşağı yukarı on yıl geçti.
E. İngilizceyi şöyle böyle bilir.
(ÖSS - 1995)
5. (I) Kışı henüz üzerinden atamamış topraklarda
otlar yeşeriyordu. (II) Gök bir açılıp bir kapandıkça çiçeğe durmuş ağaçların
da yapraklarına yağmur düşüyordu. (III) Böcekler güneşi görünce ortaya çıkıyor,
güneş gidince deliklerine kaçışıyordu. (IV) Arılar burunlarını taze çiçeklerin
göbeğine sokuyor, onların kokularıyla sarhoş oluyordu. (V) Göğün maviliğini
karartan havalar artık geride kalmıştı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde
özne, tamlayanı sıfat - fiil grubu olan sıfat tamlamasıdır?
A. I B. II C. III D. IV E. V**
(ÖSS - 2007)
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte verilmiştir?
A. O gün şafak sökerken uyanmış, yola çıkmak
üzere hazırlanmıştı.
B. Şimdilik sabrediyor, zamanı gelince her
şeyi ortaya dökmeyi düşünüyordu.
C. Herkes aynı sorun üzerinde düşünüyordu ama
hiç kimse onu açıkça dile getirmiyordu.
D. Ona en çok duyarlık gösterdiği yönden
saldırmış, onu can evinden vurmuştu.**
E. Bu duruma gerçekten çok üzülüyordu ama
elinden hiçbir şey gelmiyordu.
(ÖSS - 1994)
7. Aşağıdakilerden hangisi deyimlerin özelliklerinden biri değildir?
A. Kalıplaşmış sözler olması
B. Kalıplaşmış olduklarından söz dizimlerinin
de değiştirilememesi
C. Kısa ve özlü bir anlatımlarının olması
D. Çekici bir anlatım özelliklerinin olması
E. Deyimlerin en az beş sözcükten oluşması***
8. “Uslü sayılar konusunu henüz
işlemedik.” (terim)
“Seni uyarırken oralı olmadın.”
(deyim)
“Babam evine bağlı bir insandır.”
(deyim)
“Vatan borcunu bitirir bitirmez
oradayım.” (deyim)
“Sözlerinle beni iğnelemeye
çalışıyorsun.” (mecaz anlam)
Yukarıdaki cümlelerde terim ve mecaz anlamlı
kelimelerle deyimleri belirleyiniz.
9. Şiirde erişilmez bir yerimin olduğuna
inanıyorum. Öyle ki bugüne kadar yazılmış en güzel şiirlerden birinin tek bir
dizesi için bile: “Ah şunu keşke ben yazsaydım!” dediğim olmamıştır.
Şair bu sözüyle neyi anlatmak istemektedir?
A. Eskimeyen klasik şiirler yazdığını
B. Kendisinden daha büyük şairin olmadığını***
C. Şiirlerini oluşturmada güçlük çekmediğini
D. Kendine özgü bir şiir tekniği
geliştirdiğini
E. Şiirde daha iyiyi, daha güzeli bulmanın
güç olduğunu
(ÖSS - 1994)
10. “Bana derdini açık açık söyle.”
(ikileme)
“Siz de yardım edin bana.”
(bağlama grubu, birleşik fiil)
“Bu adam bana hiç güven vermiyor.”
(sıfat grubu, birleşik fiil)
“Koşun, koşun yangın çıktı!”
(ünlem grubu)
“Kitabın ilk yaprağını yırtmış.”
(isim tamlaması, sıfat tamlaması)
Yukarıdaki cümlelerde bulunan kelime
gruplarının altını çiziniz.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan deyim,
açıklamasıyla birlikte verilmiştir?
A. Arkadaşını gözüm ısırıyor; daha önce bir
yerde görmüş gibiyim.***
B. O her zaman böyledir; hep işin kolayına
kaçar.
C. Dün akşam, yolculuk heyecanından olacak,
gözüme uyku girmedi.
D. Çocuklarının para sıkıntısını çekmesini
istemez; onlara bol harçlık verirdi.
E. O olayı düşündükçe tüylerim diken diken
oluyor.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde cümle hâlinde olan bir
deyim kullanılmıştır?
A. Ağır başlı bir gence benziyor.
B. Bu işin püf noktasını öğrenememişsin.
C. Gel bakalım, Halep ordaysa arşın burada.***
D. Arkadaşını bir yerden gözüm ısırıyor ama
çıkaramadım.
E. Yağmur kar demeden yola çıktık.
13. I. Bu roman bizi Ortaçağ Avrupa’sına götürüyor.
II. Kardeşini bu
akşam tiyatroya götürecekmiş.
III. Dinlediğim müzik beni yıllar öncesine
götürdü.
IV. Ellerini ağrıyan başına götürdü.
“Götürmek” sözcüğünün aynı anlamda
kullanıldığı iki cümle, aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A1 ve II
B. 1 ve III ***
C. I ve IV
D. II ve III
E. III ve IV
(ÖSS - 1989)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder