9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi SAYFA 102-106

9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi SAYFA 102-106

DEĞERLENDİRME

1. “Denilebilir ki buraların en çalışkan, en becerikli, en yırtıcı adamıdır. Ekmeğini taştan çıkarır.”

Bu söz aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülürse kendisinden söz edilen kişinin olumsuz bir yönü de belirtilmiş olur?

A. Başkalarını ekmeğinden etse bile. ***

B. Ekmek elden su gölden demez.

C. Ekmek aslanın ağzında olsa bile.

D. Ne yapar eder bir ekmek kapısı bulur.

E. Ne kendi ekmeğiyle oynatır ne de başkalarınınkiyle.

(ÖSS - 1983)

2. Aşağıdaki cümlelerde kullanılan hangi ikileme grubu diğerlerinden farklıdır?

A. Abur cubur yemekten hoşlanmam. ***

B. Eve yorgun argın geldi.

C. Sana artık para mara yok!

D. Nişanlısı ufak tefek biriymiş.

E. Ev ziyaretine çocuk mocuk götürmeyeceksin.

3. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.

BELİRTİSİZ İSİM  tamlamaları ad yapar.

NİTELEME  sıfatları, bir varlığı diğerlerinden ayıran özellikleri belirtir.

Sıfat tamlamaları bir SIFAT ve bir İSİMDEN oluşurken isim tamlamaları ise iki İSİMDEN

 oluşur.

4. Aşağıdaki cümlelerde bulunan bağlaçların cümleye kattıkları anlamları doğru seçenekle eşleştiriniz.

Aşağıdaki cümlelerde bulunan kelime gruplarının altını çiziniz.

Rüzgâr bu geniş ve güzel bahçeden hiç eksilmedi. (Bağlama grubu)

Orman bitince önümüze geniş bir vadi çıktı. (Zarf-fiil grubu, sıfat grubu)

Aahh, kolumu kırdım galiba! (ünlem grubu)

Sakın bir söz söyleme... Yüzüme bakma sakın (Ünlem grubu)

Sesini duyan olur, sana göz koyan olur. (Sıfat-fiil grubu, sıfat-fiil grubu)

Merdivenden düşeyazdım. (Birleşik fiil)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme cümleye “zorlukla^” anlamı katmıştır?

A. Gece gündüz demeden çalışıyordu.

B. Çamurlara bata çıka yürüdük.***

C. Yaptığı yanlışı er geç anlayacak.

D. Bu işte onun da az çok payı var.

E. Olan oldu artık üzülme.

(ÖSS - 1995)

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?

A. Filmdeki olaylar İsviçre sınırında geçiyor.

B. Kitapları, türlerine göre ayırarak kitaplığa yerleştirdim.

C. Gelecek yıl, yaz tatilini Antalya'da geçireceğiz.

D. Sanatçı, ilk sergisini önümüzdeki hafta İstanbul'da açacakmış.

E. Serüven romanlarının okuyucusu her yıl biraz daha artıyor. ***

(ÖYS - 1991)

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad tamlaması ya da sıfat tamlaması yoktur?

A. Rumeli'ne varıp Edirne'de saraylar kurmuşlar.***

B. Uçsuz bucaksız düzlüklerden geçip gelmişler.

C. Başı karlı dağlar aşıp buraları yurt edinmişler.

D. Pınar başlarına, ırmak boylarına yerleşmişler.

E. Keçi kılından yapılmış çadırlarıyla Anadolu'ya inmişler.

(ÖYS - 1997)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yerinde kullanılmamış bir deyim vardır?

A. Kadın durmadan ağlıyor, bir yandan da; “İçim yanıyor dostlar!" diye bağırıyordu.

B. Olay yerinde, herkes telaş içindeyken o kılını bile kıpırdatmıyordu.

C. Odacı Halil Efendi, yeni müdür için: “Canı tez birine benziyor.” dedi.

D. Ev sahibi, konuklarına bakıp: “Bu ne şıklık böyle!" deyince Ayşe üstüne alındı.***

E. Görüşüne başvurduğum herkes, onun, sözünün eri bir kişi olduğunu söylüyor.

(ÖSS - 1996)

4. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.

Felsefe ve düşünce yazılarının hareket noktası KAVRAMLARDIR.

 “Soruları görür görmez cesaretim kırıldı.” cümlesinde altı çizili kelime MECAZ anlamıy­la kullanılmıştır.

 “Alnımdaki teri silebilir misin?” cümlesindeki altı çizili kelime YAN anlamıyla kulla­nılmıştır.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?

A. Ocağı yakalım mı?

B. Bu film beni sarmadı.***

C. Pantolonumun paçasını kısaltmış.

D. Yaptığın işi sakın küçümseme.

E. Kazağım kurumamış.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “durmak" sözcüğü ^“var olmak” anlamında kullanılmıştır?

A. Bunca sorun dururken gereksiz işlerle uğraşıyorsunuz.***

B. Konuşurken sık sık duruyor, astlarına bakıyordu.

C. Senin ayakta durduğunu uzun süre fark etmedim.

D. Bu konu üzerinde neden bu kadar durduğunu anlamadım.

E. Otobüs durunca eşyalarımızı alıp indik.

(ÖYS - 1992)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikilemeyi oluşturan sözcükler tek başlarına kullanılamaz?

A. Yalan yanlış bilgilerle doğru bir karar veremezsin.

B. Karşıdan, güçlü kuvvetli görünüyordu.

C. Mırın kırın etme de olanları anlat.***

D. Aradan aşağı yukarı on yıl geçti.

E. İngilizceyi şöyle böyle bilir.

(ÖSS - 1995)

5. (I) Kışı henüz üzerinden atamamış topraklarda otlar yeşeriyordu. (II) Gök bir açılıp bir kapandıkça çiçeğe durmuş ağaçların da yapraklarına yağmur düşüyordu. (III) Böcekler güneşi görünce ortaya çıkıyor, gü­neş gidince deliklerine kaçışıyordu. (IV) Arılar burunlarını taze çiçeklerin göbeğine sokuyor, onların kokularıyla sarhoş oluyordu. (V) Göğün maviliğini karartan havalar artık geride kalmıştı.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde özne, tamlayanı sıfat - fiil grubu olan sıfat tamlamasıdır?

A.    I B. II C. III D. IV E. V**

(ÖSS - 2007)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte verilmiştir?

A. O gün şafak sökerken uyanmış, yola çıkmak üzere hazırlanmıştı.

B. Şimdilik sabrediyor, zamanı gelince her şeyi ortaya dökmeyi düşünüyordu.

C. Herkes aynı sorun üzerinde düşünüyordu ama hiç kimse onu açıkça dile getirmiyordu.

D. Ona en çok duyarlık gösterdiği yönden saldırmış, onu can evinden vurmuştu.**

E. Bu duruma gerçekten çok üzülüyordu ama elinden hiçbir şey gelmiyordu.

(ÖSS - 1994)

7. Aşağıdakilerden hangisi deyimlerin özelliklerinden biri değildir?

A. Kalıplaşmış sözler olması

B. Kalıplaşmış olduklarından söz dizimlerinin de değiştirilememesi

C. Kısa ve özlü bir anlatımlarının olması

D. Çekici bir anlatım özelliklerinin olması

E. Deyimlerin en az beş sözcükten oluşması***

8. “Uslü sayılar konusunu henüz işlemedik.” (terim)

“Seni uyarırken oralı olmadın.” (deyim)

 ^“Babam evine bağlı bir insandır.” (deyim)

“Vatan borcunu bitirir bitirmez oradayım.” (deyim)

“Sözlerinle beni iğnelemeye çalışıyorsun.” (mecaz anlam)

Yukarıdaki cümlelerde terim ve mecaz anlamlı kelimelerle deyimleri belirleyiniz.

9. Şiirde erişilmez bir yerimin olduğuna inanıyorum. Öyle ki bugüne kadar yazılmış en güzel şiirlerden birinin tek bir dizesi için bile: “Ah şunu keşke ben yazsaydım!” dediğim olmamıştır.

Şair bu sözüyle neyi anlatmak istemektedir?

A. Eskimeyen klasik şiirler yazdığını

B. Kendisinden daha büyük şairin olmadığını***

C. Şiirlerini oluşturmada güçlük çekmediğini

D. Kendine özgü bir şiir tekniği geliştirdiğini

E. Şiirde daha iyiyi, daha güzeli bulmanın güç olduğunu

(ÖSS - 1994)

10. “Bana derdini açık açık söyle.” (ikileme)

“Siz de yardım edin bana.” (bağlama grubu, birleşik fiil)

“Bu adam bana hiç güven vermiyor.” (sıfat grubu, birleşik fiil)

“Koşun, koşun yangın çıktı!” (ünlem grubu)

“Kitabın ilk yaprağını yırtmış.” (isim tamlaması, sıfat tamlaması)

Yukarıdaki cümlelerde bulunan kelime gruplarının altını çiziniz.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan deyim, açıklamasıyla birlikte verilmiştir?

A. Arkadaşını gözüm ısırıyor; daha önce bir yerde görmüş gibiyim.***

B. O her zaman böyledir; hep işin kolayına kaçar.

C. Dün akşam, yolculuk heyecanından olacak, gözüme uyku girmedi.

D. Çocuklarının para sıkıntısını çekmesini istemez; onlara bol harçlık verirdi.

E. O olayı düşündükçe tüylerim diken diken oluyor.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde cümle hâlinde olan bir deyim kullanılmıştır?

A. Ağır başlı bir gence benziyor.

B. Bu işin püf noktasını öğrenememişsin.

C. Gel bakalım, Halep ordaysa arşın burada.***

D. Arkadaşını bir yerden gözüm ısırıyor ama çıkaramadım.

E. Yağmur kar demeden yola çıktık.

13. I. Bu roman bizi Ortaçağ Avrupa’sına götürüyor.

II. Kardeşini bu akşam tiyatroya götürecekmiş.

III. Dinlediğim müzik beni yıllar öncesine götürdü.

IV. Ellerini ağrıyan başına götürdü.

“Götürmek” sözcüğünün aynı anlamda kullanıldığı iki cümle, aşağıdakilerin hangisinde bir arada veril­miştir?

A1 ve II

B. 1 ve III ***

C. I ve IV

D. II ve III

E. III ve IV

 (ÖSS - 1989)

DİĞER SAYFALAR: 9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi 12-89. Sayfalar - 2014-2015
9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları 2 ADA Yayınevi 90. ve sonraki sayfalar - 2014-2015