9. Sınıf Türk Edebiiyatı Dersi 1. Dönem 1. Yazılı Soruları

BUCAK ANADOLU LİSESİ .................. ÖĞRETİM YILI 9/…… SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILI SORULARIDIR

Adı Soyadı

No:

1.        Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise  (D), yanlış ise (Y) yazınız.

Güzel sanatların en önemli amacı topluma yol göstermek, yarar sağlamaktır.       (    )

İnsanın olduğu her yerde güzel sanat etkinliği de vardır. (    )

Kurtuluş Savaşı’nı anlatan bir edebi metin matematik biliminden yararlanır.        (    )

Dörtlük, Arap ve İran edebiyatından edebiyatımıza geçmiştir.(    )

Şair, dili heykeltıraşın mermeri kullanması gibi kullanır; onu ölçüye, uyağa, şekle göre biçimlendirerek güzelliği meydana çıkarır.  (    )

2.        Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz.

Dizelerde aynı ünsüz harflerin tekrarlanmasından oluşan ahenge ………………………. denir.

Doğu Karadeniz Bölgesi’nin nüfus yapısını anlatan  metin ……………………bir metindir.

İslamiyet öncesi Türklerde ………..denilen ölüm törenlerinde ölen kişilerin ardından söylenen şiirlere ………..denir.

Metinler cümlelerden oluşan anlamlı birimlerdir. Bu bir örgüdür, bir sistemdir. Metni meydana getiren parçalar arasındaki anlam ilişkisine ………………….. denir.

Bir kişiyi kötülemek, yermek; sosyal bir bozukluğu dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere ………………… denir. Eleştirmek amacıyla yazılan bu şiirlere divan edebiyatında …………. halk edebiyatındaysa ……………….denmiştir.

3.        Toprakla ya da taşla duvar yapan bir usta ile bunları çömleğe, seramiğe, heykele dönüştüren sanatçının yaptıkları arasında ne fark vardır?

 1. Metin: “Uluslararası Diyabet Federasyonu (UDF), 14 Kasım Dünya Diyabet Günü dolayısıyla yayımladığı raporda, dünyada 200 milyondan fazla kişinin diyabet hastası olduğunu, her dakika 6 kişinin diyabet nedeniyle öldüğünü açıkladı. UDF Başkanı Profesör Pierre Lefevre, her yıl diyabet hastası sayısının 7 milyon kişi arttığını ve müdahale edilmezse bu hastalığın 350 milyondan fazla insanı vurabileceğini belirtti.” diyabet: Şeker hastalığı.

2. Metin: “Ahırın avlusunda oynarken aşağıda, gümüş söğütler altında görünmeyen derenin hazin şırıltısını işitirdik. Evimiz iç çitin büyük kestane ağaçları arkasında kaybolmuş gibiydi. Annem İstanbul’a gittiği için benden bir yaş küçük olan kardeşim Hasan’la artık Dadaruh’un yanından hiç ayrılmıyorduk…”

                                                                                                                                       Ömer SEYFETTİN - Kaşağı

4.        Yukarıdaki metinlerden hangisi edebî metindir? İki metni karşılaştırarak farklı yönlerini belirtiniz.

Bu yağmur… Bu yağmur… Bu kıldan ince

Öpüşten yumuşak yağan bu yağmur

                                               NECİP FAZIL KISAKÜREK

5.        Bu dizelerde âhenk hangi unsurlarla ve nasıl sağlanmıştır?

6.         

a) Cami, köprü, saray, kale vb. ürünler hangi sanat dalına örnek olabilir?

b) Anıt, büst, rölyef vb. ürünler hangi sanat dalına örnek olabilir?

c) Aşağıdakilerden hangisi öğretici bir eser değildir?

A) Öykü   B) Deneme             C) Makale               D) Dilekçe               E) Bilimsel yazılar

d) Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sanat metinlerinin anlamı yoktur, anlamları vardır.

B) Bir edebî eserde anlatılanlar gerçekle birebir örtüşür.

C) Edebî metin, malzemesi dil olan güzel sanat etkinliğidir.

D) Edebi metinler gerçeği aynen yansıtmak zorunda değildir.

E) Edebî metinler yan anlam değeri açısından zengindir.

e) Şair-dil arasındaki ilişki aşağıdaki eşleştirmelerin hangisinde vardır?

A)Yönetmen-film

B)Mimar-kent

C)Ressam-boya

D)Aktör-seyirci

E)Ses sanatçısı-sahne

7.        Bu yağmur ince ince

Çarpıyor şimdi cama

Hasret kaldım sevince

Korku yüzümde yama

Yukarıdaki şiiri şekil bakımından (ölçü, uyak şeması, kafiye ve redif) inceleyiniz.

8.        Meyden safâ-yi bâtın-ı humdur garaz hemân

Erbâb-ı zâhir anlayamazlar murâdımız

Beytini “mef’ûlü fâilâtü mefâîlü fâilün” aruz kalıbına göre işaretleyiniz.

9.  

         I.        Usul bir ay doğsa çoban ateşine

Kaval sesi üflese rüzgâr gibi

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A)      Didaktik

B)       Epik

C)       Lirik

D)      Pastoral

E)       Satirik

       II.    Aşağıdakilerin hangisinde belirtilen özellik, birlikte verildiği kavramla ilgili değildir?

A)      Duygu ve coşkuya önem verme (lirik)

B)       Yerme ve iğneleme (satirik)

C)       Bilgi verme, öğretme (didaktik)

D)      Tiyatroya özgü olma (dramatik)

E)       Çoban ve kır hayatını anlatma (epik)

     III.    Bî-safâ-yı aşk olup bî-derd-i yâr olmak da güç

Bir sitem-ger âfetin cevriyle zâr olmak da güç

Bu şiir parçası için aşağıdakilerden hangisi söylenemez.

A)      Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

B)       Şiirde ses akışı vardır.

C)       Redif kullanılmıştır.

D)      Tam uyak kullanılmıştır.

E)       Nazım birimi beyittir.

     IV.    Aşağıdaki beyitlerin hangisinde tunç uyak vardır?

A)      Âşıka ta’n etmek olmaz mübtelâdur neylesin

Âdeme mihr ü mahabbet bir beladur neylesün

B)       Ey fitnesi çok kavli yalan yandum elünden

Bir nâz ile bin gönül alan yandum elünden

C)       Subh-dem her gice ağyâr ile ol yâr oturur

Dest-bâzî kılub ağyar ile oynar oturur

D)      Oldu eşküm gül-şen-âra-yı heves cûlar gibi

Akdı gönlüm bir nihâl-i işveye sular gibi

E)       Gencînen olsam vîrân edersin

Âyînen olsam hayrân edersin

       V.    Dize içinde fazladan yapılan ve dize sonlarındaki uyakla uyumlu olan ses benzerliklerine ……….denir.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)      redif

B)       vurgu

C)       tonlama

D)      uyak

E)       seci

     VI.    Sanatçı doğaya karşı değil, sanata karşı dürüst olmalıdır. Doğanın en gerçekçi taklidinden sanat çıkmaz; ama bir yapıtta bütün doğa sönmüş olsa da o eser yine de övgüye değer olabilir.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

A)      Sanatçının gerçekliği olduğu gibi yansıtmasının doğru olmadığı

B)       Sanatçının doğaya fotoğrafçı gözüyle bakması gerektiği

C)       Sanatın topuma ulaşmak için bir araç olarak kullanılması gerektiği

D)      Sanatçının aynı zamanda iyi bir taklitçi olduğu

E)       Sanat eserlerinde doğanın işlenmemesi gerektiği

   VII.    Dil kültürün gelecek kuşaklara aktarılmasında hangi özelliği yönüyle önemlidir?

A)      Kültür taşıyıcı eserlerin büyük çoğunluğunun dille oluşturulması yönüyle

B)       Harflere gereksinim duyulması yönüyle

C)       Gelişmesini çok uzun bir süre içinde tamamlaması yönüyle

D)      İnsanlar arasında duygu ve düşünce iletimini sağlaması yönüyle

E)       Öğrenilmesi için özel bir çaba harcamanın gerekmemesi yönüyle

 VIII.    Aşağıdaki dizilerden hangisi, sadece Türk destanlarını kapsamaktadır.

A)      Oğuz – Bozkurt – Kalevala - Türeyiş

B)       Şu – Alp Er Tunga – Ergenekon – Şehname

C)       Ergenekon – Şu – Bozkurt – Göç

D)      Bozkurt – Ergenekon – Gılgamış – Şu

E)       Oğuz – Bozkurt – Türeyiş – İgor

     IX.    (1 ) Tiyatroda kullanılan şiir türüne dramatik şiir denir. (2) Başlangıçta trajedi ve komedi olmak üzere iki vardı. (3) Trajedi ve komedide hayatın acıklı yönleri işleniyor, konular tarihten ve mitolojiden alınıyordu. (4) Bu türler; dram türünün ortaya çıkışına kadar manzum olarak yazılıyordu.

Yukarıdaki parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) 1 B) 2         C) 3         D)4          E) 5

10.     Olay çevresinde oluşan edebi metinler kaça ayrılır? Yazınız.  Bu edebi metinlere birer örnek yazınız. (sadece türün adı yazılacak. Örnek:  Coşku ve heyecanı dile getiren metinler: şiir gibi. )