9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi SAYFA 87-88

SAYFA 87
4. ETKİNLİK:

a. Metindeki eş anlamlı, eş sesli, zıt ve yakın anlamlı kelimeleri belirleyiniz. Bu kelimelerin metne ne kazandırdığını tartışınız. Ulaştığınız sonucu sözlü olarak ifade ediniz.


Eş anlamı olan kelimeler:

nefes (soluk)
kalp (yürek)
duymak (işitmek - hissetmek)
yâr (sevgili)
vücut (beden)
kenar (kıyı, köşe)

Metinde zıt anlamlı biçimleri olan kelimeler:
gece (gündüz)
aldı (verdi)
eğildi (kalktı)

Metinde eş sesli özelliği olan kelimeler:
yol (türü isim) /yol- (fiil)
al- (fiil) /al
uç / uç-
dal /dal-

b. Ünlülerinde düzeltme işareti bulunan "hâlâ" ve "kâr" kelimeleriyle, "hala" ve "kar" kelimeleri arasında anlam farkı vardır. Bu kelimelerin arasında eş seslilik özelliği yoktur. Yukarıdaki şiirde, bunun örneği olan kelimeyi işaretleyerek belirtiniz.
Metinde sevgili anlamındaki yâr kelimesi düzeltme işaretiyle kullanılır. Uçurum anlamındaki "yar" kelimesinde düzeltme işareti yoktur. Bu sözcükler eş sesli değildir.

1. Aşağıdaki kelime ikililerinden hangisi eş anlamlı değildir?
A. Kıymet-değer
B. İmkân — olanak
C. Medeniyet-uygarlık
D. Vasıta - araç
E. Darılmak - ayrılmak

CEVAP: E

SAYFA 88

2. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimeler arasında bulunan anlam ilişkisini söyleyiniz.
Yaz bütün sıcaklığıyla hissettiriyor kendini.
Sen de bir satır mektup yazsaydın unutmazdık seni.

Bu sözcüklerin yazılışları, söylenişleri aynıdır, aralarında hiçbir anlam ilişkisi yoktur. Bu sözcükler eş sesli sözcüklerdir.

3. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.
• Cinas sanatı, kelimeler arasında..sesteşlik (eşseslilik)...ilgisi kurmaktadır.
• Yazılışları farklı, anlamları aynı olan kelimeler......eş anlamlıdır...

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükler anlamca birbirine en yakındır?
A. Bir süre sonra kendisi de bu akımın, bu tartışmanın içinde yer almıştı.
B. Bu kitapları, belirlediğiniz ölçütlere göre seçin, ayırın.
C. Kendisine yapılan bu haksızlığı, bu saygısızlığı içine sindiremiyordu.
D. Bütün bunları, kendisinin yerine, önüne geçmek isteyenler düzenliyordu.
E. Bu makineler ötekilere göre daha kullanışlı, daha pahalıdır.
(2001 - ÖYS)

CEVAP: B

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde karşıt kavramlar bir arada kullanılmıştır?
A. Hani ol gülerek geldiği demler şimdi.
B. Gönüldendir şikâyet kimseden feryadımız yoktur.
C. Bakî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş.
D. Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz.
E. Neler çeker bu gönül söylesem şikayet olur.

(1987 ÖYS)

CEVAP: D

 DİĞER SAYFALAR: 9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi 2014-2015