9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları ADA Yayınevi SAYFA 148-150-151

SAYFA 148

HAZIRLIK

1.      Paragraf kelimesinin ne ifade ettiğini söyleyiniz.

CEVAP: Belli bir düşünce veya olayı dile getirmek, herhangi bir konu hakkında bilgi vermek, bir varlığın tanıtıcı özelliklerini ortaya koymak amacıyla düzenlenen cümle veya cümleler topluluğuna paragraf denir.

2.      Bir paragraf, bir duygu, düşünce ve tasarıyı ifade ettiğine göre tek bir cümleden de meydana gelebilir.

3.      Ülkemizdeki yayla kültürü hakkında internetten araştırma yapınız.

SAYFA 150

a.       Okuduğunuz metnin konusunu söyleyiniz. (Bilmediklerimiz adlı metin)

Okuduğumuz metnin konusu “Karadeniz Yaylaları”dır.

• Metinden alınan aşağıdaki paragrafları inceleyiniz.

I. Çoğumuz ülkemizdeki güzelliklerin farkında değiliz... Mesela Karadeniz yaylaları... Ye­şilinin farklı tonunu bir TV programından tanıyordum. Bu defa iyiden iyiye tanıştım. Seyrek tah­ta evler, arı kovanları, insana çok yukarılardan bakan uzun boylu ağaçlar; köpüklenerek akan güçlü su­lar...

II. Sahip olduğumuz nimetler açısından talihli fakat onları en iyi şekilde kullanmayı sağlayacak in­sanların yokluğu sebebiyle talihsiz bir milletiz.

• Yukarıdaki ilk paragrafta bulunan beş cümle, koyu yazılmış “kelimeler” ve “kelime gruplarımın “Bil­mediklerimiz” adlı metnin konusuyla (bağlamını) ilişkisini söyleyiniz.

İlk paragrafta koyu yazılmış kelime ve kelime grupları “Bilmediklerimiz” adlı metnin iletmek istediği düşünceleri ifade etmektedir. Bu kelime grupları metnin bağlamı içinde anlam kazanmaktadır.

• “Bilmediklerimiz” adlı metinden alınan yukarıdaki paragraflardan ikincisinin kaç cümleden oluştuğu­nu söyleyiniz. Yaptığınız tespitten hareketle aşağıdaki yargıda boş bırakılan yere uygun kelimeyi yazınız.

2. paragraf tek cümleden oluşmaktadır.

“PARAGRAF yerine göre belli bir bağlamda kelime, kelime grubu, tek cümle veya birden çok cümleden oluşan anlatım birimidir.”

b) Kelimeler bir araya gelerek cümleleri, cümleler de belli bir düşünceyi, olayı, durumu bir bütün halinde anlatacak şekilde bir araya gelerek paragrafı oluşturur.

SAYFA 151

2. ETKİNLİK:

a. Geçmiş yıllardaki bilgi birikiminizden hareketle ke­lime, cümle ve paragrafı oluşturan birimleri örnekteki gibi yandaki şemaya yazınız.

b. Şemadan yararlanarak “Bilmediklerimiz” adlı metni oluşturan birimleri söyleyiniz.

“Bilmediklerimiz” adlı metinde kelime, cümle ve paragraf gibi yapı birimleri kullanılmış.

c. Metinden alınan, soyut bir anlam değerine sahip “Andon yaylasında çok eskiden kalma meşhur ahşap han­lar var.” cümlesi tek başına herhangi bir bağlama ihtiyaç duymadan mı yoksa bulunduğu paragrafın içinde mi iletile­bilen, anlaşılabilir, değerlendirilebilir bir anlam kazanmıştır? Açıklayınız.

Verilen cümle (Andon yaylasında çok eskiden kalma meşhur ahşap hanlar var.) paragrafın bağlamı içerisinde anlaşılabilir, değerlendirilebilir bir anlam kazanmıştır.

3.ETKİNLİK:

(I) Andon'da soba yanan derme çatma bir kulübede muhtar Hamit Dellal’la tanışıyoruz. (II) Muh­tar bir zaman Avusturya’da bulunmuş sonra vatana dönmüş, çevreciliği bilen ve Küçükçayır’ı daha iyi imkânlara kavuşturmak isteyen bir insan. (III) ^"Akıllıya bal tutmaz.” diyor. (IV) Yani bu balın çok yen­meyeceğini ima ediyor.

a. Kitabınızdaki metinden alınan yukarıdaki paragrafta numaralandırılmış cümlelerden her birinin neyi anlattığını ve paragrafın konusunu aşağıdaki tabloya yazınız.

Birimlerde Anlatılanlar	Paragrafın Konusu
I. Muhtarla tanışma II. Muhtarın özellikleri III. Muhtarın bir sözü IV. Muhtarın söylediği sözün anlamı	Bir muhtarın idealleri

b) Belli bir bağlamda iletişime katılan öğelerin (cümlelerin) çeşitli yönler­den birbirlerini tamamladıklarını ve birbirini tamamlayan, birbiriyle ilişkili olan bu öğelerin anlatım birimi olan paragrafı oluşturduğunu söyleyebiliriz.

DİL VE ANLATIM KİTABI CEVAPLARI ADA YAYINLARI 12-89. SAYFALAR

9. Sınıf Dil ve Anlatım Cevapları  ADA Yayınevi  89. ve Sonraki Sayfalar İçin TIKLAYIN