Divan ve Halk Edebiyatı ile İlgili 80 Soru 80 Cevap

Divan ve Halk Edebiyatı ile İlgili 80 Soru 80 Cevap

1) Kutadgu Bilig, Atabet’ül Hakayık ve Divan-ı Hikmet ‘ te hangi Türkçe görülür?

Hakaniye Türkçesi.

2) Divan edebiyatında hangi sanat anlayışı vardır?

Sanat, sanat içindir.

3) Divan şiirinde hangi vezin (ölçü) kullanılmıştır?

Aruz ölçüsü kullanılmıştır.

4) Divan edebiyatında nazım birimi nedir?

Beyittir.

5) Divan edebiyatında hangi kafiye (uyak) kullanılmıştır?

Tam ve zengin uyak.

6) Divan edebiyatında hangi sözcükler kullanılmıştır?

Arapça ve Farsça sözcükler

7) Divan edebiyatında hangi ifadelere bolca yer verilmiştir?

Mazmunlara (Kalıplaşmış benzetmelere) yer verilmiştir.

8) Divan şiirinde anlam nerede tamamlanır?

Beyitte tamamlanır.

9) Divan şiirinde konu olarak neler işlenmiştir?

Soyut ve sembolik kişilerle kavramlar işlenmiştir.

10) Divan şiirinde hangi konular ağırlıktadır?

Bireysel konular (aşk, ayrılık, şarap, tasavvuf…)

11) Divan edebiyatında düzyazı (nesir) içinde yapılan uyağın adı nedir?

Seci

12) Divan edebiyatında nesir (düzyazı) kaça ayrılır?

Süslü, orta ve sade nesir

13) Süslü nesirin en güzel örneğini kim vermiştir?

Sinan Paşa

14) Sinan Paşa’nın en güzel süslü nesir (düzyazı) örneği olan eserinin adı nedir?

Tazarruname

15) Orta nesirde ne ön plana tutulur?

İçerik.

16) Orta nesirin en güzel örneklerini kim vermiştir?

Kâtip Çelebi

17) Yalın bir anlatımın kullanıldığı nesir türünün adı nedir?

Sade nesir

18) Mercimek Ahmet’in eserinin adı nedir?

Kabusname

19) Evliya Çelebi’nin eserinin adı nedir?

Seyahatname

20) Sade nesir’in en güzel örneklerini kimler vermiştir?

Evliya Çelebi, Mercimek Ahmet

21) Divan edebiyatında nesir tarzında yazılan eserlerin başında hangi tür gelir?

Tarih

22) Divan edebiyatından üç tane tarih örneği yazınız.

Oruç Bey Tarihi, Aşıkpaşazade Tarihi, Naima Tarihi

23) Divan edebiyatında, edebiyat tarihi işlevi gören ve bugünkü edebiyat tarihlerine kaynaklık eden âlimler ve şairler ansiklopedisinin adı nedir?

Tezkire

24) Ali Şir Nevai’nin tezkiresinin adı nedir?

Mecalisü’n Nefais

25) Tezkireler günümüzde hangi türlere karşılık gelir?

Biyografi ve Antolojilere

26) Seydi Ali Reis’in seyahatnamesinin adı nedir?

Miratü’l Memalik.

27) Kâtip Çelebi’nin seyahatnamesinin adı nedir?

Cihannüma.

28) En tanınmış sefaretname’yi kim yazmıştır?

Yirmisekiz Çelebi Mehmet

29) Divan edebiyatında Hazreti Muhammed’in hayatını anlatan eserlerin genel adı nedir?

Siyer

30) Divan edebiyatında evliyaların hayatını anlatan eserlere ne ad verilmiştir?

Velâyetname

31) Divan edebiyatında gaza ve savaşları anlatan eserlerin adı nedir?

Gazavatname

32) Divan edebiyatında Ahilik teşkilatını anlatan eserlerin adı nedir?

Fütüvvetname

33) Babür Şah’ın hatırat türünde yazdığı eserin adı nedir?

Babürname

34) Kâtip Çelebi’nin bibliyografya tarzında yazdığı eserinin adı nedir?

Keşfü’z Zünun

35) 5-15 beyit arasında olan, edebiyatımıza İran edebiyatından geçen; Divan edebiyatının en yaygın ve sevilen biçiminin adı nedir?

Gazel

36) Gazelde hangi konular işlenmiştir?

Aşk, şarap, güzellik ve tasavvuf

37) Gazel’in birinci beyitinin adı nedir?

Matla (Doğuş)

38) Gazel’in en son beyitinin adı nedir?

Makta (Bitiş)

39) Şairin mahlası (takma ad) gazelin hangi beyitinde yer alır?

Makta beyitinde yer alır.

40) Gazelin en güzel beyitine ne ad verilir?

Beytü’l Gazel

41) Tüm beyitlerinde aynı konu işlenen gazele ne ad verilir?

Yek-ahenk gazel

42) Gazelde bütün beyitler aynı güç ve güzellikte söylenmişse böyle gazele ne ad verilir?

Yek-avaz gazel

43) İç kafiyesi olan gazellere ne ad verilir?

Musammat Gazel

44) Ünlü gazel şairlerimiz kimlerdir?

Fuzuli, Baki, Nedim

45) Beyit sayısı 33-99 arasında olup gazel uyak düzeninde, genel olarak övgü amaçlı yazılmış olan Divan edebiyatı şiir türünün adı nedir?

Kaside

46) Allah’ın birliğini anlatan kasidelerin adı nedir?

Tevhit

47) Allah’a yalvarışın olduğu kasidelerin adı nedir?

Münacat

48) Hazreti Muhammed’i övmek için yazılan kasidelerin adı nedir?

Naat

49) Devrin ileri gelenlerinden birinin ölümünden duyulan acıyı dile getiren kasidelerin adı nedir?

Mersiye

50) Devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan kasidenin adı nedir?

Methiye

51) Divan şairlerinin kendilerini övmek için yazdıkları kasidelere ne ad verilir?

Fahriye

52) Halk edebiyatındaki “taşlama” gibi birini yermek için yazılmış şiirlere Divan edebiyatında ne ad verilmiştir?

Hicviye

53) İslamiyet öncesi dönemde “sagu”,Halk edebiyatında ise “ağıt” olarak bilinen edebi türün Divan edebiyatındaki adı nedir?

Mersiye

54) Edebiyatımıza İran edebiyatından geçen beyit sayısında sınırlama, konu bakımından kısıtlama olmayan; her beyiti kendi arasında uyaklı Divan şiirinin adı nedir?

Mesnevi

55) Aynı şair tarafından yazılmış beş mesneviye ne ad verilir?

Hamse

56) Divan edebiyatında hamse sahibi olan şairlerin adını yazınız.

Ali Şir Nevai, Taşlıcalı Yahya

57) Türk edebiyatındaki ilk mesnevinin adını ve şairini yazınız.

Yusuf Has Hacip-Kutadgu Bilig

58) Tanınmış mesnevi şairlerimizin adlarını yazınız.

Fuzuli, Nabi, Şeyhi ve Şeyh Galip

59) Gazelde uzun dizelere kısa dizelerin eklenmesiyle oluşan Divan edebiyatı nazım biçiminin adı nedir?

Müstezat

60) Müstezatın uzun dizelere eklenen kısa dizelerine ne ad verilir?

Ziyade

61) Türk edebiyatına İran edebiyatından geçen “aaxa” biçiminde uyaklanan, tek dörtlükten oluşan, kendine özgü 24’lü kalıbı olan; şairin dünya görüşünü, tasavvufi düşüncelerini, maddi ve manevi aşkını anlattığı nazım biçiminin adı nedir?

Rubai

62) Halk edebiyatının Divan edebiyatına yansımış biçimidir. Uyak düzeni ve konusuyla rubaiye benzer. Aruz’un özel kalıbıyla yazılır. Yalnızca Türk edebiyatında görülür. Bu biçimin adı nedir?

Tuyuğ

63) Türk edebiyatına ait nazım biçimidir. Dört dizelik bentler halindedir. Bent sayısı 3-5 arasındadır. Ustası Nedim olan bu biçimin adı nedir?

Şarkı

64) Bentlerle kurulan nazım biçimidir.5-15 bent arası yazılır. Her bentin sonunda “vasıta” beyiti vardır. Baki’nin “Kanuni Mersiyesi” bu biçimle yazılmıştır. Bu biçimin en meşhur örneklerini yazanlar ise Bağdatlı Ruhi ve Ziya Paşa’dır. Bu biçimin adı nedir?

Terkib-i Bent

65) Edebiyatımızdaki ilk tezkirenin (biyografinin) adını ve yazarını yazınız.

Mecalisü’n Nefais-Ali Şir Nevai

66) Mecalisü’n Nefais, Muhakematü’l Lugateyn ve Mizanü’l Evran kimin eserleridir?

Ali Şir Nevai

67) Alegorik, mesnevi tarzında yazılmış bir hicviyedir. Yazarı ve şairi kimdir?

Harname-Şeyhi

68) Divan edebiyatının en ünlü kaside ustasıdır. Övgü ve yergilerinde aşırılıklarıyla tanınmıştır. Hayal gücü çok zengin; dili süslü ve ağır olan bu sanatçıyı ve en önemli eserinin adını yazınız.

Nef’i-Siham-ı Kaza. (Kaza Okları)

69) Siham-ı Kaza (Kaza Okları) ‘nın şairi kimdir?

Nef’i

70) Divan edebiyatında hikmetli sözlerin öncüsüdür. Toplumdaki düzensizlikleri, insanı kötülüklere götüren nedenleri göstermeye çalışan, didaktik bir anlayışa sahip olan bu şair kimdir?

Nabi

71) Divan edebiyatında süslü ve sanatlı nesirlerinin toplandığı kitapların adı nedir?

Münşeat

72) Divan edebiyatında siyasi bir görevle yurt dışına gönderilen elçilerin gittikleri yerle ilgili izlenimlerini anlattıkları eserlerin adı nedir?

Sefaretname

73) Halk edebiyatı, oluşumu ve konuları bakımından kaç kolda hangi adlarla gelişmiştir?

Üç kolda; Anonim Halk edebiyatı, Âşık edebiyatı, Tasavvufi Halk edebiyatı

74) Tek dörtlükten oluşan genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenen aşk, gönül acısı, sevgi, ölüm, iyilik vb. konuların izlendiği Anonim Halk edebiyatı nazım biçiminin adı nedir?

Mani

75) İlk dizesi 7 heceden az olan manilere ne ad verilir?

Kesik (Ayaklı) mani

76) Düzenleyicisi çoğunlukla belli olmayan, halkın sözlü geleneğinden oluşup gelişen her zaman bir ezgiyle söylenen;11 hece ölçüsü kullanılan, kavuştak ve nakarat bölümleri olan Anonim Halk edebiyatı nazım biçiminin adı nedir?

Türkü

77) Tümüyle hayal ürünü olan, gerçeklik ilgisi bulunmayan, anlatılanı inandırma amacı gütmeyen; hayvan, bitki ve eşyaların kişileştirildiği; tekerleme ile başlayıp dua ile biten Anonim Halk edebiyatı mensur ürününün adı nedir?

Masal

78) Toroslardaki göçebe Türkmen aşiretlerinin Avşar boyundandır. Divan şiirinden pek etkilenmez. Dönemin padişahına kafa tutar. Koçaklamalarıyla ünlüdür. Fakat asıl özelliği Cenkler için yazıldığı türkülerde görülür. Bu şairin adını yazınız.

Dadaloğlu

79) Âşık edebiyatının çok kullanılan ve birbirine benzeyen iki nazım şeklinden birincisi çoğunlukla 11’li hece ölçüsüyle söylenen ve konularına göre “güzelleme, koçaklama” gibi isimler alan şiirlerdir. İkincisi ise çoğunlukla 8’li hece ölçüsüyle söylenen ve özel bir ezgisi olan şiirlerdir. Bu iki şiir biçiminin adları nelerdir?

Koşma, Semai

80) Hep güzeli ve güzelliği dile getiren ve “Nemçe Destanı” adlı epik şiire sahip olan şairimizin adı nedir?

Karacaoğlan